 |
VENDETTA – Albańska zemsta krwifilm dokumentalny
|
We wsi Griz zabito młodego mężczyznę. W tym świecie prawo nie obowiązuje. Zemsta pozostaje w rękach rodziny zmarłego – tak nakazuje tradycja. Chłopak został zamordowany przed rokiem. W stan gotowości postawione zostały rodziny zabitego i zabójcy.
Murat, nie mogąc dosięgnąć Rasima, grozi całej jego rodzinie i nie chce się zgodzić na ograniczenie zemsty do grona najbliższych krewnych mordercy. I tak ponad dwustu mężczyzn, niezależnie od wieku, nie opuszcza domów w strachu przed zemstą Murata.
Tutaj mężczyzną jest każdy, kto uniesie broń i może występować w obronie rodziny. Nawet 6, 7-latkowie dotknięci są zemstą Murata. Tak jak ich starsi bracia, ojcowie, wujowie, kuzyni – pozostają w domowym zaciszu. Nie mogą chodzić do szkoły, bawić się na ulicy, spotykać się z kolegami.
Średniowiecze? Nie! Bałkany. Albania. Rok 1995.
Najlepiej byłoby, gdyby Murat pomścił śmierć syna w ciągu pierwszej doby po jego zamordowaniu. W ciągu tych strasznych dwudziestu czterech godzin mściciel ma prawo zabić dowolnego mężczyznę z rodu mordercy. Ma prawo wyrównać rachunek krwi. Prawo ku temu daje mu Kanun. Kanun to zbiór dawnych praw rodowych zebranych w XV wieku przez Leke Dukagjini’a – towarzysza broni albańskiego bohatera narodowego Gjergja Kastriota Skanderberga. Tradycja Kanunu jest tak silna, że przetrwała pięćset lat tureckiej okupacji i prawie pół wieku dyktatury Envera Hodży. W odległych wioskach górskich Kanun obowiązuje do dzisiaj.
W takim świecie żyje bohater filmu Murat Mustafa. Ten 55-letni albański chłop jest z gruntu uczciwym i dobrym człowiekiem o wielkiej sile fizycznej i psychicznej. Murat ma – jak prawie każdy Albańczyk – dużą rodzinę, jest muzułmaninem, ciężko pracuje i schodzi z drogi konfliktom. Ale konflikty nie omijają Murata. Murat jest dzieckiem vendetty. Jego ojciec padł jej ofiarą, gdy Murat był zaledwie 2-letnim chłopcem. Starsi bracia pomścili śmierć ojca zabijając jednego i raniąc dwóch członków rodziny mordercy. Druga strona odpłaciła tym, że – jednego po drugim – zabijała i raniła mężczyzn z rodu Murata.
Teraz, zgodnie z Kanunem Murat ma prawo do zemsty. Nosi w sobie zwątpienie, wściekłość, cierpienie i determinację, które każdego człowieka mogą popchnąć do nieobliczalnych czynów. Murat jest silnym i prostym, ale przede wszystkim myślącym człowiekiem. Ten albański chłop wyczuwa potrzebę, konieczność i nieodzowność zemsty, ale instynkt podpowiada mu, że nie powinien zabijać. W zasadzie Murat nie wie, jak ma postąpić. Przytłacza go cierpienie i zwątpienie ojca, nacisk rodziny i otoczenia, a jednak powstrzymują go wrodzona szlachetność wspólna dla dawnej tradycji albańskich rodów górskich. Ludzie dobrej woli po obu stronach usiłują pośredniczyć między zwaśnionymi. Ale czy Murat jest gotowy wybaczyć? Oto nasz bohater. Oto jego dylemat.
Zdjęcia zostały nakręcone w Albanii wiosną i latem 1995 roku. Nieocenioną pomocą w ich realizacji służył znany albański reżyser Viktor Gjika. Bez jego zaangażowania i pomocy film ten nigdy nie doszedłby do skutku.